๒๔ กันยายน เป็นวันมหิดล เพื่อรำลึกถึงวันสวรรคตของ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก “พระบิดาแห่งการแพทย์แผนปัจจุบันของไทย”

สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงสงขลานครินทร์ เมื่อครั้งยังทรงรับราชการในกองทัพเรือ
ภาพจาก กรมหลวงสงขลานครินทร์(silpa-mag.com)

 สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ทรงเป็นพระราชโอรสใน 
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมาหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 
และ สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวีพระพันวัสสาอัยยิการเจ้า

  ทรงพระราชสมภพเมื่อวันศุกร์ เดือนยี่ ปีเถาะ ขึ้น ๓ ค่ำ ตรงกับวันที่ ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๓๔
(ก่อน พ.ศ. ๒๔๘๔ วันขึ้นปีใหม่ของไทยตรงกับวันที่ ๑ เม.ย. ดังนั้น เดือนมกราคม พ.ศ. ๒๔๓๒
ซึ่งเป็นเดือนพระราชสมภพยังคงนับตามปฏิทินเก่า เมื่อเทียบกับปฏิทินสากลที่ใช้ในปัจจุบัน
จึงตรงกับ เดือนมกราคม พ.ศ. ๒๔๓๕)

เมื่อทรงพระเยาว์ ทรงบรรชาเป็นสามเณร ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
เมื่อวันที่ ๒๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๔๗
ทรงศึกษา ณ โรงเรียนราชกุมาร ในพระบรมมหาราชวัง และทรงเสด็จไปศึกษาต่อต่างประเทศที่ 
“โรงเรียน แฮร์โรว์” ในประเทศอังกฤษ และ วิชาการทหารเรือในประเทศเยอรมัน 
เมื่อจบการศึกษาได้รับพระราชอิสริยยศเป็น นายเรือตรีแห่งราชนาวีเยอรมัน 
และนายเรือตรีแห่งราชนาวีสยาม แล้วเสด็จกลับมาทรงรับราชการในราชนาวีสยามอยู่ระยะหนึ่ง
ก่อนที่จะทรงลาออกจากกองทัพเรือเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๙
แล้วเสด็จไปศึกษาวิชาการสาธารณสุขและวิชาทางการแพทย์ ณ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด สหรัฐอเมริกา
ทรงสอบได้ประกาศนียบัตรการสาธารณสุข และ ปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิตชั้น Cum Laude 
และทรงได้รับการแต่งตั้งเป็นสมาชิกสมาคมเกียรตินิยมทางการศึกษาแพทย์ อัลฟา โอเมกา อัลฟา ด้วย

พระองค์ทรงพระราชกรณียกิจทรงบำเพ็ญแก่วงการแพทย์ และการสาธารณสุขของประเทศไทย
เสริมสร้างความเป็นปึกแผ่นให้แก่โรงเรียนแพทย์ และพัฒนาการเรียนการสอน
ตลอดจนการผลิตแพทย์ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพอันเป็นการวางรากฐานแก่การแพทย์
และการสาธารณสุขให้เจริญพัฒนาก้าวหน้าทัดเทียมอารยะประเทศ ในกาลต่อมา

ทรงเป็นอธิบดีกรมมหาวิทยาลัย กระทรวงศึกษาธิการ ข้าหลวงตรวจการศึกษาทั่วไป
นายกกรรมการคณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล กรรมการสภากาชาดสยาม
ประธานกรรมการอำนวยการวชิรพยาบาล
พระอาจารย์พิเศษคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์
และแพทย์ประจำโรงพยาบาลแมคคอร์มิค

ทรงอภิเษกสมรสกับ นางสาวสังวาลย์ ตะละภัฏ (สมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี) 
เมื่อวันที่ ๑๐ กันยายน พ.ศ.๒๔๖๓ ณ วังสระปทุม มีพระราชโอรส และพระธิดา รวม ๓ พระองค์ ได้แก่

๑. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ 
ประสูติ ณ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ เมื่อวันที่ ๖ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๖๖

๒. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล (รัชการที่ ๘ )
ทรงพระราชสมภพ ณ เมืองไฮเดลเบิร์ก ประเทศเยอรมันนี เมื่อวันที่ ๑๐ กันยายน พ.ศ.๒๔๖๘

๓. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุยเดช (รัชการที่ ๙) 
ทรงพระราชสมภพ ณ เมืองแคมปริดจ์ รัฐแมสซาชูเซตส์ สหรัฐอเมริกา
เมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๗

ในปี พ.ศ. ๒๔๙๓ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลและบรรดาศิษย์เก่าศิริราช
ตลอดจนประชาชนทั่วไป ได้ร่วมใจกันสร้างพระราชาอนุสาวรีย์ขึ้น
ณ ใจกลางโรงพยาบาลศิริราช 
เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์

ในการนี้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ได้ทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินในพิธีเปิดพระราชอนุสาวรีย์
เมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๔๙๓

และนับแต่นั้นเป็นต้นมาทุกวันที่ ๒๔ กันยายน วันคล้ายวันสวรรคต
ของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก
ของทุกปี จึงเป็นวัน “วันมหิดล”

ข้อมูลจาก
https://www.si.mahidol.ac.th/th/mahidolday64/history.php
24 กันยายน วันมหิดล พระบิดาแห่งการแพทย์แผนปัจจุบันของไทย (silpa-mag.com)