รศ.ดร.เจษฎา ไขข้อสงสัย กรณีถังดับเพลิงระเบิดกลางโรงเรียน แนะวิธีเช็กความปลอดภัยก่อนใช้งาน
ผู้สื่อข่าวโตโจ้นิวส์รายงานว่า รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเพจ อ๋อมันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์ โดยระบุว่า
“ถังดับเพลิงระเบิดได้หรือไม่ ?”
มีรายงานข่าวด่วนเข้ามาเมื่อกี้ ถึงอุบัติเหตุระหว่างการซ้อมดับเพลิงที่โรงเรียนแห่งหนึ่ง มี “ถังดับเพลิง” ระเบิดขึ้น และทำให้มีนักเรียนเสียชีวิตด้วย (ขอแสดงความเสียใจอย่างยิ่งครับ)
ตามรายการข่าวระบุว่า เมื่อวันที่ 23 มิ.ย. มีรายงานข่าวว่า เกิดเหตุระเบิดที่โรงเรียนราชวินิต มัธยม เขตดุสิต ระหว่างซ้อมดับเพลิง พื้นที่ สน.นางเลิ้ง สำหรับถังดังกล่าว ลักษณะเป็นถัง Co2 ได้เกิดระเบิดขึ้น ส่งผลให้มีนักเรียนชาย เสียชีวิต 1 ราย และมีนักเรียนได้รับบาดเจ็บอีกหลายราย เบื้องต้นเจ้าหน้าที่อยู่ระหว่างทำการตรวจสอบและสอบสวนว่า หน่วยงานใดเข้าทำการซ้อมแผนอพยพหนีไฟในครั้งนี้
ในระหว่างที่รอข้อมูลรายละเอียดของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น … มีนักข่าวติดต่อมาถามว่า คือมันเกิดขึ้นได้ยังไง ? ถังดับเพลิงระเบิดได้ด้วยเหรอ ? ซึ่งขอออกตัวว่าเรื่องนี้ยังต้องรอข้อมูลอีกมาก โดยเฉพาะในเรื่องของวิธีการที่เขาซ้อมดับเพลิงกัน , ปัญหาว่าเกิดอุบัติเหตุอะไรขึ้น และสภาพของถังดับเพลิงนั้น ว่าอยู่ในสภาพสมบูรณ์ดีแค่ไหน ?
ปกติแล้วในการผลิตถังดับเพลิงขึ้นมานั้น จะต้องทดสอบว่า ถังดับเพลิงมีโอกาสระเบิดได้หรือไม่ โดยจะต้องทนทานต่อนำไปเผาไฟ ให้ได้ที่ระดับ 64 องศาเซลเซียส , เอาไปอัดความดันให้ได้ 4 เท่าของค่าปกติ , และตกจากที่สูงระดับ 8 เมตร โดยที่ยังมีสภาพใช้งานได้เหมือนเดิม (จากข่าว ไทยพีบีเอส http://www.youtube.com/watch?v=XnRT0w7K0e8)
แต่รายการ Mythsbuster รายการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์รายการดังของต่างประเทศ ก็เคยมีการทดลองเอาถังดับเพลิงไปเผาไฟ พบว่ามันสามารถระเบิดได้ครับ (ดู https://youtu.be/nxvdrge1q00)
ซึ่งเครื่องดับเพลิงเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญต่อชีวิตและทรัพย์สินเป็นอย่างยิ่ง จึงควรบำรุงรักษาเพื่อให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานต่อเหตุไม่คาดคิดได้อย่างเต็มประสิทธิภาพอยู่เสมอ (จาก https://www.saturnfireproduct.com/…/%E0%B8%84%E0%B8%B9…)
สถานที่ติดตั้ง
- หลีกเลี่ยงการติดตั้งไว้ในที่ที่มีอุณหภูมิสูง มีความชื้นสูง หรือเกิดความสกปรกได้ง่าย เช่น ตากแดด ตากฝน หรือติดตั้งใกล้จุดกำเนิดความร้อนต่างๆ เช่น เตาไฟ หรือเครื่องจักรที่มีความร้อนสูง
การบำรุงรักษา
- ทำความสะอาดตัวถัง และอุปกรณ์(สายฉีด, หัวฉีด) เป็นประจำเพื่อตรวจดูสภาพตัวถังและอุปกรณ์อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน และมีสภาพใหม่อยู่เสมอ
- หากเป็นเครื่องดับเพลิงชนิดผงเคมีแห้ง ควรยกถังพลิกคว่ำ-หงาย ประมาณ5-6ครั้ง ทุกๆ3-6เดือน เพื่อให้ผงเคมีมีการเคลื่อนตัวและไม่จับตัวเป็นก้อน
- เครื่องดับเพลิงที่มีอายุเกิน 5 ปีขึ้นไป ควรส่งมาตรวจสอบที่บริษัทเพื่อตรวจเช็คสภาพของตัวเครื่องและทำการถ่ายเคมีออกและบรรจุใหม่
- ถ้าแรงดันในถังเกิน (OVERCHARGE) สูงกว่าแรงดันปกติ (195 psi)สภาพถังอาจจะบวมหรือแตกออก หากแรงดันขึ้นสูงเกิน 1000psi อาจทำให้เกิดอันตรายเนื่องจากถังอาจระเบิดได้!!! ควรติดต่อบริษัทให้ดำเนินการแก้ไขโดยด่วน หมายเหตุ:
- เครื่องดับเพลิงชนิด CO2 จะไม่มีมาตรวัดแรงดัน ผู้ใช้สามารถตรวจวัดก๊าซ ภายในถังได้โดย วิธีชั่งน้ำหนัก หากน้ำหนักก๊าสภายในถังลดลงต่ำกว่า80 % ควรติดต่อบริษัทเพื่อทำการดำเนินการบรรจุใหม่ในทันที
และในอดีตก็เคยมีข่าวกรณีที่ถังดับเพลิงระเบิดเกิดขึ้นเอง (ไม่ได้เอาไปเผาไฟ) ได้ด้วยครับ โดยเฉพาะในกรณีของถังที่เก่า มีการเสื่อมสภาพ หรือเคยนำมาเติมสารเคมีลงไป ดังบทความจากเพจ The Safety Coach : BBS ด้านล่างนี้ครับ
(บทความ) ถังดับเพลิงระเบิดได้มั้ย?
เร็วๆนี้ หลายคนน่าจะได้ยินข่าว “การเสียชีวิต” ของเจ้าของร้านรับเติมเคมีดับเพลิงแห่งหนึ่ง ในจังหวัดระยองในขณะที่กำลังอัดก๊าซไนโตรเจนเข้าไปในถังดับเพลิง
หลังเกิดเหตุพบว่า ที่ก้นถังดับเพลิง “ทะลุเป็นรู” เนื่องจากแรงดันภายในที่เพิ่มขึ้น สาเหตุคาดว่า ถังดับเพลิงดังกล่าว “มีสภาพเก่า เป็นสนิม” และได้รับแรงอัดจากก๊าซไนโตรเจนลงไป ในขั้นตอนสุดท้าย ทำให้เกิดการระเบิด จนนำไปสู่โศกนาฏกรรมในครั้งนี้
ภรรยาของผู้เสียชีวิต เล่าให้ฟังว่า เคยบอกสามีไปแล้ว หลายครั้งว่า “ไม่ให้รับถังดับเพลิงเก่าๆ ที่เป็นสนิม หรือชำรุด” มาเติมเคมีดับเพลิง เพราะกลัวว่าจะเกิดอันตรายได้
ในอเมริกาเอง… ก็เคยมีอุบัติเหตุ ที่เกิดขึ้นจากการระเบิดของถังดับเพลิงหลายครั้ง
ยกตัวอย่าง เกิดเหตุถังดับเพลิงระเบิด เนื่องจากเกจวัดแรงดันของถังก๊าซไนโตรเจนชำรุด ในขณะที่กำลัง recharge ถังดับเพลิง ทำให้ก๊าซไนโตรเจน ที่มีแรงดันสูงถึง 2500 ปอนด์ ถูกอัดเข้าไปในถังดับเพลิง ซึ่งรับแรงดันได้เพียงแค่ 150 ปอนด์ เท่านั้น จนเป็นเหตุให้เกิดการระเบิด และมีผู้เสียชีวิต
ส่วนอีกหนึ่งเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ไม่ได้เกิดจากการ recharge ถังดับเพลิง แต่เกิดขึ้นใน “บ้านเรือน” เพราะการวางถังดับเพลิงเก่าๆ ไว้บนพื้นที่เปียกชื้น จนทำให้ก้นถังเป็นสนิม และก้นถังติดกับพื้น ในขณะที่เจ้าของบ้านกำลังจะยกขึ้น เพื่อไปจัดเก็บในที่อื่น ก็เกิดการระเบิดเกิดขึ้นทันที เพราะก้นถังที่เป็นสนิมทะลุ
ใน NFPA 10 section 7.1.2.1 (2018) กำหนดไว้ว่า ผู้ที่ทำการ maintenance หรือ recharge ถังดับเพลิง ต้องได้รับการรับรองการอบรมจากหน่วยงาน ที่ Authority Having Jurisdiction (AHJ) ให้การรับรอง
สิ่งที่ได้เรียนรู้
- การส่งถังดับเพลิงกลับไป recharge หรือ สั่งซื้อดับเพลิงต้องซื้อหรือใช้บริการจาก ผู้จัดจำหน่ายที่เชื่อถือได้เท่านั้น
- ทุกครั้ง ก่อนทำการเติมเคมีลงในถังดับเพลิง ต้องสังเกตว่า ถังดับเพลิงชำรุด หรือเปล่า โดยเฉพาะบริเวณที่ก้นถัง รวมถึงมี มอก.มั้ย
- ในขณะที่กำลังเติมก๊าซไนโตรเจน ควรมีการ์ดป้องกันสำหรับวางถังดับเพลิงเข้าไปไว้ในกรง เพื่อป้องกันในกรณีที่เกิดการระเบิดเกิดขึ้น รวมถึงกะบังหน้า และ แว่นตานิรภัยก็เป็นสิ่งที่จำเป็น
- เกจวัดแรงดัน และ อุปกรณ์ต่างๆที่ใช้ในการ recharge ต้องตรวจสอบสม่ำเสมอ
- การติดตั้งถังดับเพลิง ควรหลีกเลี่ยงความชื้น ความร้อน รวมถึงสารเคมีที่ก่อให้เกิดการผุกร่อน แต่ถ้าเลี่ยงไม่ได้ ต้องทำการตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอ
6.ถังดับเพลิง ต้องทำการตรวจสอบเป็นประจำทุกเดือน ถังดับเพลิงที่ชำรุด หรือ มีอายุการใช้งานมากกว่า 5 ปี ควรส่งทำการทดสอบ หรือ ไม่ควรนำมาใช้
#เพื่อไม่พลาดข่าวสารดีๆ อย่าลืมกดติดตามพวกเรา TOJO NEWS