วันชาติจีน หรือ 国庆节 หมายถึง”วันเฉลิมฉลองแห่งชาติ” คือวันชาติอย่างเป็นทางการของสาธารณรัฐประชาชนจีน (中华人民共和国国庆节)
วันชาติจีน เป็นวันหยุดราชการในประเทศจีน จะมีการเฉลิมฉลองกันทั่วประเทศทุกปี ในวันที่ 1 ตุลาคม เพื่อระลึกถึงการประกาศสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนอย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ. 1949
โดยในปี 2023 นี้ เป็นการเฉลิมฉลองครบรอบ 74 ปีแห่งการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน
ความเป็นมาของวันชาติจีนยุคใหม่นั้น เริ่มขึ้นเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ.1949 เป็นวันที่ เหมา เจ๋อตุง ผู้นำจีน ประกาศให้เป็นวันก่อตั้ง หรือสถาปนาประเทศจีน ที่ปกครองโดยระบบสังคมนิยม ภายใต้ชื่อว่า “สาธารณรัฐประชาชนจีน”
ในปี 1912 จีนมีการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ในช่วงสั้นๆ เมื่อ ดร.ซุน ยัตเซ็น เป็นแกนนำโค่นล้มราชวงศ์ชิง ล้มจักรวรรดิจีนเดิม และก่อตั้ง “สาธารณรัฐจีน” ขึ้นมา พร้อมทั้งจัดตั้ง พรรคก๊กมินตั๋ง
โดยก่อนหน้านั้น มีเหตุการณ์การที่เรียกว่า ปฏิบัติการ “ปฏิวัติซินไฮ่” อันเป็นชนวนให้เกิดการปฏิวัติโค่นล้มราชวงศ์ชิง ในวันที่ 10 ตุลาคม ค.ศ. 1911 โดยเหตุการณ์สำคัญในวันนั้น เริ่มจากทางการจีน ได้สั่งประหารชีวิตนายทหารช่างสามคนในเขตอู่ชาง เมืองอู่ฮั่น มณฑลเจ้อเจียง หลังจากพบว่ามีชื่ออยู่ในขบวนการปฏิวัติ พร้อมทั้งสั่งปิดเมืองอู่ฮั่น เพื่อกวาดล้างผู้ก่อการปฏิวัติ
ในช่วงค่ำของวันนั้น จึงเกิดการลุกขึ้นสู้ของกองพันทหารช่างที่ 8 ในกองพลที่ 8 แห่งกองทหารแผนใหม่ ในเขตอู่ชาง เมืองอู่ฮั่น ซึ่งการลุกขึ้นสู้ในครั้งนั้นถูกเรียกว่า “การก่อการกำเริบอู่ชาง” เป็นเหตุการณ์สำคัญที่นำไปสู่การปฏิวัติจีนเพื่อโค่นล้มราชวงศ์ชิง ในภายหลัง ซึ่งเรียกกันอีกชื่อว่า “การปฏิวัติซินไฮ่” โดยมีทั้งนายทหาร กรรมกรผู้ใช้แรงงาน และประชาชนทั่วไป เข้าร่วมเป็นจำนวนมาก
หลังจาก ดร.ซุน ยัตเซ็น เสียชีวิต ในปี 1925 เจียง ไคเช็ค ได้ก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำสาธารณรัฐจีนและพรรคก๊กมินตั๋ง ภายหลังได้เกิดสงคราม กลางเมืองแย่งอำนาจการปกครองประเทศกับพรรคคอมมิวนิสต์จีน
ในขณะที่เกิดสงครามกลางเมืองแย่งชิงอำนาจกันอยู่นั้น สาธารณรัฐจีนในเวลานั้น ต้องรับมือกับการรุกรานทางการทหารจากกองทัพญี่ปุ่นด้วย ทำให้ในปี 1937 ทั้งเจียง ไคเช็ค และ เหมา เจ๋อตุง ต้องหันมาสงบศึกกันชั่วคราว เพื่อร่วมมือกันทำสงครามต่อต้านญี่ปุ่น เป็นเหตุการณ์ส่วนนึงที่เกิดขึ้นบนแผ่นดินจีน ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 สงบลง กองทัพญี่ปุ่นกลายเป็นผู้แพ้สงคราม ถูกขับไล่ออกจากจีนในปี 1945 เจียง ไคเช็ค ซึ่งถือว่าเป็นฝ่ายประชาธิปไตย เพราะได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐอเมริกา และ เหมา เจ๋อตุง ซึ่งเป็นฝ่ายสังคมนิยม ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสหภาพโซเวียตในขณะนั้น ก็หันกลับมาทำสงคราม กลางเมือง เพื่อแย่งชิงอำนาจกันอีกครั้ง ตั้งแต่ปี 1946
ต่อมาฝ่ายคอมมิวนิสต์ภายใต้การนำของ เหมา เจ๋อตุง เป็นฝ่ายชนะ ทำให้ เจียง ไคเช็ค พร้อมคณะรัฐบาลสาธารณรัฐในขณะนั้น ต้องลี้ภัยไปที่ตั้งหลักทึ่หมู่เกาะไต้หวัน และก่อตั้งสาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) ขึ้นมาใหม่อีกครั้ง และพยายามหาทางโค่นล้มอำนาจของพรรคคอมมิวนิสต์จีนอย่างต่อเนื่อง
ภายหลังการประกาศชัยชนะในสงครามกลางเมืองเมื่อปี 1949 พรรคคอมมิวนิสต์จีน ภายใต้การนำของ เหมา เจ๋อตุง จึงได้อำนาจในการปกครองจีนแผ่นดินใหญ่ และก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีนได้สำเร็จในเวลาต่อมา